Prioriteitspilot Deventer smaakt naar meer

18 november 2019

Prioriteit geven aan nood- en hulpdiensten, OV en vrachtverkeer bij intelligente verkeerslichten: het levert in de eerste plaats vooral veel instemming op en een aantal verbeterpunten. Dat blijkt uit een evaluatie van de prioriteitspilot met iVRI’s, die begin 2019 in en rond Deventer werd gehouden.

Tijdens deze pilot kregen nood- en hulpdiensten op weg naar een incident automatisch groen licht bij kruisingen met een iVRI. Andere deelnemers aan de pilot, de OV-bedrijven Keolis en Arriva en Vos Transport BV uit Deventer, kregen waar mogelijk voorrang boven andere weggebruikers. Gedurende de pilotperiode van drie maanden hebben 200 tot 400 ervaren bestuurders één of meerdere keren met de Talking Traffic-prioriteitsapplicatie (TT-app) in hun voertuig gereden.

Betrokken partijen zijn in grote lijnen positief over de pilot, zo blijkt uit interviews. Chauffeurs van deelnemende OV-bussen zijn al vertrouwd met prioriteitsfacilitering op basis van KAR (Korte Afstand Radio) en geven aan dat voorrang bij iVRI’s daar erg op lijkt. Maar politie heeft tot nu toe nog niet kunnen beschikken over een dienst die verkeerslichten voor hen op groen zet. Voor hen lijkt de Talking Traffic-dienst merkbaar grote waarde toe te voegen.

Enkele bevindingen uit de evaluatie:

  • Talking Traffic opent voor betrokken partijen een nieuwe wereld en biedt – dankzij data- uitwisseling met voertuigen – meer mogelijkheden dan we tot op heden dachten.
  • Aanvankelijk werd alleen absolute prioriteit gegeven aan ambulances en niet aan de brandweer, maar dat kon letterlijk in een ogenblik softwarematig worden opgelost. 
  • Voor de voertuigen van nood- en hulpdiensten vormt de toegenomen veiligheid van ‘groen licht’ in plaats van ‘rood licht’ zonder twijfel het grootste winstpunt. Andere weggebruikers worden immers ‘stilgezet’ op de kruising, met als gevolg een sterk verminderde kans op aanrijdingen met hulpvoertuigen die snel ter plekke moeten zijn.
  • Voor Vos Transport is de potentie van Talking Traffic duidelijk, al bleek tijdens de proef niet altijd voorspelbaar of en wanneer hun vrachtauto’s prioriteit konden krijgen. 
  • Voor cloudservice providers zou het wenselijk zijn om de hele route van nood- en hulpdienstvoertuigen vooraf te kunnen ‘inladen’, zodat alle relevante kruisingen tijdig voor hen ‘op groen kunnen worden gezet’ en op die hele route andere weggebruikers tijdig kunnen worden gewaarschuwd en panieksituaties kunnen worden voorkomen.

Tips voor een volgende pilot:

  • Wees vooraf duidelijk over de verwachtingen: zo ervaren chauffeurs een reductie van de wachttijd niet altijd als prioriteit.
  • Bieden van inzicht in data die wordt uitgewisseld, is wenselijk.
  • De combinatie van KAR en Talking Traffic kan leiden tot verwarring bij prioriteitsfacilitering; overweeg om KAR uit te zetten. 

Oordeel over de Talking Traffic-dienst:

  • Nood- en hulpdiensten kregen absolute prioriteit op kruisingen met iVRI’s. Het overige verkeer staat dan stil. Dat draagt sterk bij aan verhoging van de veiligheid, zo is de indruk. 
  • De logistiek dienstverlener werkte met een extra smartphone op het dashboard met daarop de TT-app geïnstalleerd. De extra feedback die chauffeurs daarbij kregen, hebben ze niet als hinderlijk of afleidend ervaren, maar juist als positief, omdat deze hen in staat stelt beter te anticiperen.

Beoordeling van stellingen

Zeer positief zijn de respondenten over de stellingen ‘De dienst draagt bij aan mijn veiligheid’, ‘Met de dienst/app kreeg ik eerder groen’ en ‘De dienst draagt bij aan de veiligheid van mijn medeweggebruikers’. Ook de stellingen ‘Ik ben tevreden met deze nieuwe dienst/techniek’ en ‘Ik zou de dienst aanbevelen aan anderen’ levert veel bijval op. Verder worden binnen de pilot de samenwerking, de informatie-uitwisseling over en weer en de mate van feedback geroemd.

Aandachtspunten

De informatie in de app over de ‘tijd tot groen’ (TTG) en ‘tijd tot rood’ bij verkeerslichten geeft nogal eens een verspringend beeld voordat deze in lijn is met de werkelijkheid op straat. Oorzaak hiervan is de grote dynamiek van de regelingen in iVRI’s in Nederland; hiervoor is inmiddels op nationaal niveau een speciale expertgroep ingesteld.

Deelnemers willen graag zicht krijgen op het vervolg van de pilot. Ook zouden zij graag nog verder ‘vooruit’ willen kunnen kijken en de informatie op trajectniveau willen benutten. 

In de deelnemende OV-bussen en voertuigen van nood- en hulpdiensten was de apparatuur op verzoek van de leidinggevenden weggewerkt en niet zichtbaar voor de bestuurder. Dit om mogelijke extra afleiding te vermijden. Sommige deelnemers vragen zich af of het niet beter zou zijn om de informatie juist wel aan de chauffeur te tonen. Ook al omdat er behoefte aan informatie is over de aanrijsnelheid om in de groene golf te komen.

Volgens Vincent Habers, senior adviseur ITS namens Talking Traffic, is de pilot in Deventer van grote betekenis geweest. ‘Het grote enthousiasme van Deventer wegbeheerder Nico van Beugen en zowel leidinggevenden als chauffeurs van ambulance, brandweer, politie, Vos Transport, Keolis en Arriva heeft veel waardevolle leerpunten en aanbevelingen opgeleverd voor de verdere uitrol van iVRI’s en prioriteitsfacilitering. Talking Traffic heeft deze inmiddels kunnen ‘verzilveren’ in andere prioriteitspilots die sinds ‘Deventer’ zijn gestart: in Midden-Nederland (vrachtverkeer N201 bij Mijdrecht), Den Bosch (ambulances), Delft (trams) en Helmond (nood- en hulpdiensten, vrachtauto’s en OV).’ 

En, zo benadrukt Habers, dankzij Deventer is prioriteitsverlening met iVRI’s in een nieuwe fase beland. Habers: ‘De beste indicator voor het succes van de pilot in Deventer en alle daarop volgende locaties bestaat uit het ontbreken van een eind: Talking Traffic en prioriteitsverlening met iVRI’s is het nieuwe normaal!’

Afspraak ter voorbereiding van de volgende fase van de prioriteitspilot met meer vrachtwagens, meer bussen en meer ivri’s staat inmiddels gepland. Mogelijk worden dan ook de beweegbare paaltjes (zogenaamde pollers) aan de pilot toegevoegd.