Digitalisering verkeersborden is winst voor wegbeheerder én weggebruiker

18 september 2020

Het was én is een enorm project, dat uiteindelijk winst betekent voor de (veiligheid van de) weggebruiker. Met het digitale overzicht van verkeersborden in Nederland – het grootste deel is inmiddels via de Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW) beschikbaar als open data – kunnen wegbeheerders en leveranciers van informatiediensten beter hun werk doen. Uitvoerder van de operatie is HR Groep, dat in opdracht van het ministerie van IenW en regionale overheden de gegevens van de verkeersborden verzamelt en actueel houdt.

De zoektocht naar een digitaal overzicht van alle verkeersborden is bepaald geen sinecure, zegt Vincent Habers, senior adviseur ITS namens het ministerie van IenW. Van alle borden wordt onder meer de aanduidingscode en exacte locatie opgeslagen. De verzamelde gegevens worden via NDW als open data beschikbaar gesteld. Volgens de overeenkomst tussen het ministerie en HR Groep moet minimaal 98 procent van de borden langs en boven wegen compleet, actueel én voorzien van de exacte locatie in de database staan; de kwaliteitseisen zijn dus fors.

Juiste advies

Daar zijn goede redenen voor: alleen als de informatie helemaal klopt, kunnen bijvoorbeeld leveranciers van informatiediensten met actuele in-car informatie weggebruikers van de juiste informatie over actuele maximum snelheden, waarschuwingen voor wegwerkzaamheden of navigatie-adviezen voorzien. Tot voor kort was van veel verkeersborden de combinatie van exacte locatie, plaatsing naast of boven de weg, precieze boodschap en de reikwijdte daarvan lang niet altijd bekend. Er is al veel werk verricht. In eerste instantie bracht HR Groep de gegevens van rijks- en provinciale wegen in kaart. De tweede tranche, de verkeersborden van de 130 grootste gemeenten in Nederland (>40.000 inwoners), is nu volbracht. Dit najaar volgt het derde en laatste hoofdstuk: alle borden van Nederlandse gemeenten met minder dan 40.000 inwoners.

Fikse klus

HR Groep, specialist in (verkeers)objecten in de openbare ruimte, heeft zich vastgebeten in de operatie. En ja, dat vergt nogal wat, zegt Ellen Hoogeveen, adviseur New Business en Innovaties bij HR Groep. ‘Het is inderdaad een fikse klus. Wij zijn al vanaf 2016 bezig met deze materie en hebben eerder al voor een aantal gemeenten data in kaart gebracht.’ Maar alles landelijk verzamelen, registreren en bijhouden, vroeg veel voorwerk, overleg én betekende een zoektocht naar strakke definities en coderingen. Zo werd/wordt niet overal in Nederland dezelfde betekenis toegekend aan bepaalde verkeersborden. Voorbeelden zijn (deels verouderde) parkeerverbodsborden met onderbord en borden voor milieuzones. Hoogeveen: ‘We moesten dus eerst dezelfde taal spreken.’

Code

En over dezelfde taal gesproken: er is inmiddels een app beschikbaar waarmee wegbeheerders en aannemers – bijvoorbeeld bij wegwerkzaamheden of evenementen – tijdelijk geplaatste verkeersborden snel kunnen aanpassen. Vincent Habers: ‘Dat aanpassen is uiteraard met de nodige veiligheidseisen en autorisatieprotocollen omgeven. Als wegbeheerder krijg je een persoonlijke code, zodat altijd te achterhalen is wie welke wijziging op welk tijdstip heeft doorgevoerd.’

Daarmee moet de data up-to-date blijven, en kunnen wegbeheerders en aannemers onder meer informatie over maximumsnelheden, inhaalverboden, wegversmallingen of laad- en losplaatsen waar nodig snel lokaal aanpassen. De Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW) heeft met haar expertise op het gebied van dataverzameling en –ontsluiting ondersteund bij het realiseren en valideren van de database. Daarnaast heeft NDW een digitaal platform ingericht om borden en mutaties efficiënt te kunnen verwerken en beschikbaar te stellen.

Vertrouwen

De digitalisering van verkeersborden past bij deze tijd, vindt Hoogeveen, zeker omdat automobilisten in toenemende mate (willen) vertrouwen op hun app/navigatie. Het is dus de vraag of er nog wel zo veel verkeersborden moeten verrijzen langs wegen. Hoogeveen: ‘De verwachting is dat er op de lange termijn veel minder borden nodig zijn.’ Voor het zover is, moet dus wel de digitaliseringsopgave zijn afgerond. Volgens de betrokkenen wordt Nederland – voor zover bekend – daarmee het eerste land met een compleet digitaal overzicht van alle verkeersborden.