DEFlog: datahub van én voor de transportsector

04 januari 2021

‘U wilt dat wij onze data delen. Prima, waar kan ik deze naar toe sturen?’ Op deze terechte vraag van logistieke ondernemers bestond anderhalf jaar geleden nog geen antwoord. Voor Paul Swaak was deze vraag aanleiding om met diverse partijen te gaan werken aan een neutrale datahub. Paul is binnen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkzaam als projectleider van verschillende projecten voor het beter benutten van logistieke data. Het leidde tot de Data Exchange Facility voor de logistiek, of kortweg: DEFlog.

DEFlog; wat is het en wat is het doel?

DEFlog is een datahub, een instrument dat logistieke data kan vinden. Het is expliciet geen platform: er staat geen data opgeslagen in DEFlog. Het doel is om het voor iedereen in de logistiek, bedrijven en overheden, eenvoudiger te maken om de juiste data te vinden en te gebruiken. Bedrijven kunnen hun data uitwisselen met overheden en andersom, maar bedrijven kunnen ook onderling data uitwisselen. Paul benadrukt dat het initiatief bedoeld is om de sector te dienen: ‘We bouwen DEFlog in fases op. We zijn gestart met twee toepassingen: actuele data over wegwerkzaamheden en data over de route die een vrachtwagen aflegt, de zogenaamde trip. Als de route van een vrachtwagen inzichtelijk is, kun je ineens veel meer data gaan delen, zoals verkeerskundige informatie, informatie bij een truckincident en inzicht in het vrachtverkeer voor wegbeheerders. Zo hebben we wel vijftien soorten data vastgesteld die allemaal samenhangen met de route van vrachtwagens. We zijn met logistieke bedrijven in gesprek over input voor de volgende modules, die we in 2021 gaan ontwikkelen. Ik wil dan ook iedereen oproepen om contact met ons op te nemen met wensen en ideeën.’

Voordeel van DEFlog voor bedrijven

Voor vervoerders en logistiek dienstverleners is het heel handig dat DEFlog data uit verschillende publieke bronnen bij elkaar brengt voor de (pre)planning: data over wegwerkzaamheden, evenementen, milieuzones, venstertijden, brughoogtes en actuele verkeersinformatie. Zij kunnen dit soort data gebruiken in hun planningen, zonder bij verschillende bronnen apart op zoek te hoeven gaan. Maar er is veel meer mogelijk met de data die DEFlog toegankelijk maakt voor logistiek: door integratie met planningsapps kun je bijvoorbeeld voorkomen dat zware trucks langs scholen rijden. Als logistieke bedrijven dit wensen, zou DEFlog de aanlevering van verplichte statistieken aan het CBS kunnen faciliteren. Denk ook aan het onderling uitwisselen van lading en beladingsgraden voor bundelingsplatformen.

Open Trip Model (OTM)

DEFlog heeft het Open Trip Model (OTM) als standaardtaal gekozen. Door een standaardtaal te gebruiken, kunnen alle ICT-systemen data uit een datahub als DEFlog eenvoudig gebruiken, zonder dat daarvoor een aparte koppeling - of vertaalslag - nodig is. Paul: ‘Onze keuze is heel pragmatisch. Het is een simpel en flexibel model, dat de potentie heeft om dé standaard te worden voor de logistiek. Zolang dit zo is en er geen betere komt, gebruiken we het OTM. We willen het gebruik van data uit DEFlog immers zo laagdrempelig mogelijk maken. Heel gunstig aan het model is dat het ook de ‘Transport Opdracht’ faciliteert. Hiermee dienen klanten hun opdrachten digitaal in bij transporteurs. Bovendien is het inzetbaar in meerdere sectoren. Steeds meer ICT-leveranciers omarmen het OTM: zij zien in dat unieke koppelingen niet handig meer zijn en dat ze hun tijd beter kunnen besteden aan het leveren van optimale kwaliteit, functionaliteit en snelheid. De eerste beschikbare data in DEFlog - over wegwerkzaamheden - is nu beschikbaar. ICT-leveranciers die al met het OTM werken, kunnen die data zonder extra handelingen gebruiken in hun planningssoftware.’

iSHARE

‘Voor iSHARE geldt een vergelijkbare motivatie. Veel informatie is gevoelig; daarom luistert het nauw wie toegang krijgt tot die data. iSHARE is op dit moment de enige Nederlandse standaard die in staat is om heel gericht partijen te machtigen om data in te zien. Zo kan de eigenaar van de data zelf bepalen wie precies toegang krijgt tot welke data en voor hoe lang. Dat is nodig voor de tweede toepassing die nu in ontwikkeling is, over de route van de vrachtwagen. Stel dat een vrachtwagen betrokken raakt bij een ongeval of incident: we kunnen dan data over locatie en lading delen met hulpdiensten, voor een snelle afwikkeling en vooral voor de veiligheid. Deze data mag uiteraard alleen terechtkomen bij deze diensten, en niet per ongeluk bij een andere partij. DEFlog gaat dit regelen met een autorisatieregister van iSHARE.’

Multifunctionele datahub

Er zijn veel initiatieven op het raakvlak van transport en digitalisering: de Digitale Transport Strategie, Basis Data Infrastructuur, FEDeRATED, Data voor Logistiek, SmartwayZ, de Connected Transport Corridors, en nog meer. Voor logistieke partijen geeft dit wel wat verwarring: waarom al die verschillende initiatieven en wat doen ze? Paul: ‘Om te laten zien hoe DEFlog zich verhoudt tot de andere initiatieven, is het goed om nog iets meer toe te lichten over DEFlog. DEFlog ontwikkelt zich - bewust met kleine stappen - naar een multifunctionele datahub voor de logistieke sector. Portbase, als al bestaande neutrale datahub, levert de techniek en SmartwayZ en FEDeRATED dragen in de eerste fase de financiering. Je kunt DEFlog zien als eerste concreet onderdeel van de Basis Data Infrastructuur die de overheid de komende jaren ontwikkelt.’

‘De datahub DEFlog faciliteert de uitwisseling van data, die voortkomt uit deze bestaande initiatieven. Bijvoorbeeld alle data van wegbeheerders over venstertijden, milieuzones en beperkingen, die bijeengebracht zijn in het project ‘Data voor Logistiek’. Maar ook het routeadvies dat chauffeurs krijgen in de Connected Transport Corridors wordt in de toekomst via DEFlog geleverd. We gaan het routeadvies combineren met het verlenen van voorrang via verkeerslichten (daar waar mogelijk extra groen) voor trucks die het routeadvies opvolgen.’

‘Een belangrijke motivatie om DEFlog te ontwikkelen is ook het beperken van onze afhankelijkheid van partijen als Google. We hebben als Nederland BV een neutrale logistieke datahub nodig, zodat we niet afhankelijk zijn van enkele grote commerciële partijen. Wanneer de Basis Data Infrastructuur in werking treedt - met DEFlog als datahub - ontvangen de inspecties, Douane, ILT en NVWA digitaal hun data. Dan mag er natuurlijk nooit een commercieel monopolie op zo’n datahub zitten.’

What’s next?

De data over wegwerkzaamheden is beschikbaar. Naar verwachting zullen steeds meer ICT-leveranciers deze integreren in hun planningspakketten, zodat hun klanten bij het plannen zicht hebben op wegwerkzaamheden op een traject. De uitwisseling van data uit het OTM trip-bericht is in voorbereiding. Eind 2020 is DEFlog volgens planning klaar om dit met iSHARE veilig te organiseren.

Paul hoopt dat de eerste toepassingen laten zien welke meerwaarde DEFlog heeft en dat dit bedrijven stimuleert om zelf met use cases te komen: ‘Ik hoop dat bedrijven ons laten weten welke issues zij willen oplossen met behulp van DEFlog, zodat ook zij er optimaal profijt van hebben. Daarbij wil ik twee zaken benadrukken. Ten eerste maken we altijd specifieke afspraken: is de informatie herleidbaar? Wat krijg je terug voor je data? En ten tweede: DEFlog is uit pragmatische overwegingen allereerst gericht op wegvervoer, maar dat hoeft zeker niet zo te blijven. Dus ook als je in de binnenvaart, luchtvaart of zeevaart werkt en bepaalde data nodig hebt, kan dat zomaar de volgende stap zijn van DEFlog.’

Meer informatie op www.deflog.org