Bij de landelijke primeur in de Cleantech Regio krijgt een aantal voertuigen van de doelgroepen proactief groen. Dat gebeurt in Deventer op vijf locaties die zijn uitgerust met iVRI’s. Mark Grefhorst van Be-Mobile kan op een dashboard realtime meekijken of alles naar behoren werkt bij de veertig voertuigen die meedoen aan de proef. En eigenlijk meer dan dat, zegt Grefhorst. 'We kunnen de voertuigen realtime gepersonaliseerde info geven omdat we werken met verplaatsingsgegevens. Eigenlijk kunnen we nu alle ambulances en brandweerwagens in de Veiligheidsregio IJsselland al bedienen, maar een beperkt aantal wagens doet mee aan deze pilot.’
Prioriteit
Voertuigen die meedoen aan de pilot, hebben een smartphone of een ander type GPS-device aan boord dat verplaatsingsgegevens verzendt. De smartphones kunnen daarbij uiteraard ook data ontvangen om te tonen aan de chauffeur, bijvoorbeeld een tijd tot groen. Een prioriteitsverzoek wordt razendsnel in de cloud in behandeling genomen. In de zogenoemde Priority Broker Configurator (PBC) wordt beoordeeld welke prioriteit het voertuig krijgt. Grefhorst: 'De mate van prioriteit heeft de wegbeheerder, in dit geval de gemeente Deventer, vastgelegd in beleidsregels. Zo kun je vastleggen dat een ambulance altijd de hoogste prioriteit krijgt, bijvoorbeeld nog voor een politiewagen en een brandweervoertuig. En een vrachtwagen met een gevaarlijke lading kun je een hogere prioriteit geven dan een lege vrachtwagen. Maar ook een bus die achterligt op de dienstregeling krijgt een bepaalde prioriteit. De wegbeheerder kan hier echt eigen keuzes en nuances in aanbrengen.'
Politie
Bovenstaande klinkt wellicht als een tijdrovend proces, maar gebeurt nu al – conform de low-latency-eisen – binnen een seconde. Dat geldt dus ook voor de politie, die in december met het eerste voertuig aanhaakte bij de pilot. De voordelen voor de politie zijn groot, zo vertelt Teun Immerman, operationeel specialist bij de Eenheid Oost Nederland. ‘Uiteraard willen wij up-to-date blijven op het gebied van moderne technieken rond kruispunten, want als we het zwaailicht aanzetten willen we snel maar ook veilig over de kruispunten.’
De factor veiligheid is cruciaal: bij kruisingen zonder iVRI rijden politiewagens nu door rood als de situatie daar om vraagt. De risico’s worden daarbij uiteraard al zo veel mogelijk beperkt, maar kunnen op deze manier nog verder worden verkleind. Krijgen de voertuigen prioriteit, dan kunnen ze veilig door groen. Immerman: 'We hoeven in sommige gevallen dan minder capriolen uit te halen om op tijd ter plekke te zijn, het kan tijdwinst opleveren. Dat is natuurlijk van groot belang in situaties waarbij elke seconde telt. Het voordeel van meedoen aan deze pilot is dat we kunnen testen of dit daadwerkelijk sneller en veiliger is. Daar is nog niet iedereen van overtuigd.’
Veiligheid
Nico van Beugen, regiocoördinator C-ITS Stedendriehoek en werkzaam bij de gemeente Deventer, is blij dat ook de politie meedoet. 'Voor ons telt vooral de verkeersveiligheid, en die neemt hierdoor toe. Er kunnen immers ongelukken gebeuren met politiewagens die door rood rijden, ook door schrikreacties van ander verkeer. Als politiewagens prioriteit krijgen, is dat gewoon goed voor de doorstroming en de veiligheid.’
De nood- en hulpdiensten krijgen dus op vijf locaties prioriteit. De vrachtwagens die meedoen aan de proef, krijgen daarbij ook al feedback in de truck: de chauffeurs zien hoe lang het nog duurt tot een verkeerslicht op groen springt. En die info kan nog verder worden uitgebreid, zegt Grefhorst. 'De volgende logische stap is dat we de prioritering regelen in een streng van opeenvolgende verkeerslichten. Dan kun je een snelheidsadvies geven aan de chauffeur: blijf 60 km/uur rijden, dan houd je groen.’
Dat is interessant voor transportondernemers die serieus werk maken van het besparen van CO2-uitstoot, brandstof en tijd. Wat dat laatste betreft ziet Mark Grefhorst nog meer winstkansen. 'Met de data die we tijdens deze pilot genereren, kunnen deelnemers ook ritten analyseren. Je kunt bijvoorbeeld zien waar het verkeer structureel stokt, en daarmee kan de wegbeheerder zijn netwerk - en de transportondernemer bijvoorbeeld zijn routes - verder optimaliseren.’
Doel van de prioritering is uiteindelijk immers dat het wegverkeer veiliger, vlotter en met minder CO2-uitstoot reist. De proef in Deventer duurt tot eind januari. In de komende tijd gaan op diverse andere locaties in het land vergelijkbare pilots van start, waaronder in de omgeving van de N201 bij Utrecht. Ook het aantal iVRI’s neemt snel toe.
