Talking Traffic draagt bij aan verkeersveiligheid
Weggebruikers worden regelmatig geconfronteerd met situaties en omstandigheden die hun veiligheid in gevaar kunnen brengen. Denk bijvoorbeeld aan spookrijders, een geschaarde vrachtwagen op de weg of extreme weersomstandigheden (‘code rood’ van het KNMI). Maar ook buiten het verkeer kan zich in een bepaald gebied een calamiteit voordoen die de veiligheid beïnvloedt en waarbij het van wezenlijk belang is om zoveel mogelijk mensen in dat gebied in een keer te waarschuwen (zoals een gifwolk of dijkdoorbraak). Ook de meer alledaagse situaties zoals een file verderop, een afgesloten wisselstrook, wegwerkzaamheden, het eindeloos zoeken naar een parkeerplek of een naderende ambulance kunnen tot onveilige situaties leiden.
Het Partnership Talking Traffic is onderdeel van de oplossing: veiliger verkeer door weggebruikers voortdurend, real time onderweg op (wisselende omstandigheden in) het verkeer te attenderen en in hun rijtaak te ondersteunen. Het Partnership Talking Traffic geeft bestuurders tijdig zicht op zaken die buiten hun fysieke blikveld vallen maar wel de rijtaak beinvloeden; met nieuw te ontwikkelen ondersteunende diensten kijken zij verder dan hun voorruit en op basis van die informatie kunnen zij beter anticiperen en geïnformeerde keuzes maken in snelheid, remmen, rijstrookkeuze, afstand bewaren etc.. De real time informatie vergroot de voorspelbaarheid van het verkeer voor weggebruikers en beperkt de noodzaak tot plotseling reageren op onverwachte omstandigheden. Iedere gebruiker die deze diensten gebruikt helpt daarmee immers ook andere weggebruikers: de gehele groep rijdt hierdoor slimmer en veiliger.
Automobilisten worden in een eerder stadium dan nu het geval is gewaarschuwd voor alles wat ze verderop hun route tegenkomen maar net achter die vrachtwagen of bocht schuil gaat, zodat ze daarop beter kunnen anticiperen. Zo kunnen ongevallen en gevaarlijke situaties voorkomen worden. Sommige onveilige situaties zijn niet te voorkomen met rijtaakondersteunende diensten, maar door tijdige informatie zijn weggebruikers alert en voorbereid en kunnen zij maatregelen nemen (snelheid, rijstrook en/of route aanpassen), voordat de onveilige situatie zich daadwerkelijk voordoet.
Maatwerk
Het voordeel van ‘Talking Traffic’ is dat (geanonimiseerd) bekend is waar weggebruikers zich bevinden, hoe hard en in welke richting ze rijden, via welke route en naar welke bestemming. Hierdoor is het mogelijk om alleen diegenen voor wie een bericht relevant is, gerichte informatie en adviezen gedoseerd te sturen, zoals (on trip) advies over de te volgen route, de beste rijstrook en een snelheidsadvies op maat op dát moment dat het nodig en aan de orde is.
Kortom: rijtaakondersteuning leidt tot comfort voor de weggebruiker, houdt hem alert, leidt tot meer voorspelbaar rijgedrag en draagt daarmee bij aan de verkeersveiligheid.
Veilig gebruik van rijtaakondersteunende diensten
Afleiding in het verkeer is hinderlijk en gevaarlijk. Moderne middelen als de smartphone, navigatie en meldingen op het dashboard of Head Up Display kunnen in het verkeer heel nuttig zijn en bijdragen aan de verkeersveiligheid, mits ze op een verantwoorde manier worden gebruikt. Hieronder verstaan we gebruik voor navigatie, route-informatie, rijtaakondersteuning, zonder dat de gebruiker tijdens zijn reis onnodig wordt afgeleid. Ander gebruik, zoals social media en mailen, willen we niet in het verkeer.
Het Partnership Talking Traffic is een samenwerking van overheden en zo’n 20 bedrijven in de gehele keten van databron naar informatie richting weggebruikers. De keten is daarbij ingedeeld in 3 clusters: leveranciers van data uit onder meer verkeersregelinstallaties (cluster 1), clouddiensten voor snelle en veilige datacommunicatie (cluster 2) en informatiediensten die weggebruikers adviezen geven (cluster 3). Zowel binnen elk cluster als over de gehele keten zijn afspraken gemaakt om de verkeersveiligheid bij het gebruik van de diensten te borgen.
Samenwerking in de keten
Informatie wordt binnen een seconde vanaf de databron bij de weggebruiker gebracht, zodat informatie praktisch real time is, deze de actuele verkeerssituatie betreft en tijdig en adequaat handelen of ingrijpen van de bestuurder mogelijk is.
Uiteraard werd er tijdens de ontwikkelfase uitgebreid getest en geverifieerd. Nieuwe toepassingen werden eerst in de gehele keten uitgebreid getest, voordat deze toepassingen beschikbaar kwamen voor weggebruikers. Dit gebeurde in laboratoriumsetting, stapsgewijs naar eerste praktijktesten en grootschalig gebruik van nieuwe toepassingen. In de verschillende stappen werkten partners samen om ervoor te zorgen dat de gehele keten goed functioneert en wordt voortdurend gecontroleerd of alles klopt.
Intelligente verkeerslichten en slimme regelingen
Binnen het Partnership Talking Traffic worden verkeerslichten zo aangepast dat ze het verkeer slimmer kunnen regelen. Deze nieuwe functionaliteiten mogen echter nooit ten koste gaan van de verkeersveiligheid op het kruispunt zelf. Betrokken leveranciers van verkeersregelinstallaties (VRI’s) en -regelingen maken hierover adequate afspraken met wegbeheerders. Eén van de afspraken is bijvoorbeeld dat er altijd een offline ‘fall back’ regeling beschikbaar is. De aangepaste VRI’s blijven uiteraard gecertificeerd en wegbeheerders bepalen of en onder welke condities bepaalde weggebruikers voorrang mogen krijgen.
Snelle datacommunicatie
Naast data uit VRI’s worden heel veel andere databronnen verzameld en verwerkt tot informatie die relevant is voor individuele weggebruikers. De cloudleveranciers zijn ervoor verantwoordelijk dat data uit verschillende databronnen wordt geverifieerd en wordt vertaald naar informatie die relevant is voor de locatie waar een individuele weggebruiker zich op dat moment bevindt en de richting die hij op gaat. Om de verkeersveiligheid te borgen, is het van groot belang dat de informatie aan de weggebruikers in alle omstandigheden klopt en er zo min mogelijk vertraging zit in de ontvangst van die informatie. Daarom worden er strenge eisen gesteld aan de betrouwbaarheid van de dienst, de kwaliteit van data, de snelheid van datacommunicatie en de afspraken over privacy en security. Daarnaast zijn afspraken gemaakt dat de informatie op het scherm niet mag afwijken van de werkelijkheid door de voorruit of mag afwijken van hetgeen wettelijk ter plekke is toegestaan.
Meer informatie onderweg
De serviceproviders die informatiediensten aanbieden zorgen ervoor dat de informatie via bijvoorbeeld een app op een smartphone, een navigatiesysteem of via het dashboard van de auto bij de weggebruiker komt.
- Eén dienst
Om te voorkomen dat bestuurders onderweg gaan switchen tussen verschillende diensten/apps, moeten alle nieuwe functionaliteiten in één dienst geïntegreerd zijn, die landelijk bruikbaar is. Zo krijgt een automobilist onderweg via dezelfde dienst turn-by-turn navigatie, file-informatie, waarschuwingen over gevaarlijke situaties, snelheids- en rijstrookadviezen, wachttijden bij verkeerslichten en adviezen over beschikbare parkeerplaatsen. Ook voor fietsers worden alle fietsfunctionaliteiten in één dienst geïntegreerd, en moet het mogelijk zijn om tijdens het fietsen de dienst te gebruiken zonder dat het display van een smartphone hoeft te worden bediend. - Informatie met prioriteit tonen
De serviceproviders binnen het Partnership Talking Traffic zullen de direct aan veiligheid gerelateerde informatie (zoals in geval van spookrijders, naderende obstakel op de weg of grootschalige incidenten) met prioriteit aan hun gebruikers tonen. Zo worden gebruikers actief en zonder afleiding van andere informatie geattendeerd. - Gestelde eisen aan de wijze van informeren gebruikers:
- Er mag nooit een snelheidsadvies gegeven worden dat hoger is dan de op dat moment geldende maximum snelheid, ook rekening houdend met venstertijden en matrixborden.
- Het ontwerp van de informatiedienst en de interactie van de gebruiker met die dienst (Human Machine Interface: de manier waarop informatie op een scherm wordt getoond of met gesproken woord kenbaar wordt gemaakt ) moet zo zijn vormgegeven dat de gebruiker zo min mogelijk wordt afgeleid van zijn rijtaak.
- Zo min mogelijk handelingen nodig tijdens het rijden. Geen handeling nodig om pop-up/pushbericht te doen verdwijnen bijvoorbeeld.
- Zo min mogelijk afleiding. Visuele informatie moet binnen een oogwenk te begrijpen zijn. Auditieve informatie, zoals waarschuwingssignalen, mag niet tot schrikeffecten leiden. Herkenbare, eenvoudig en intuïtieve symbolen en teksten: er wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van in Nederland gangbare en vaak wettelijk vastgelegde pictogrammen. Er wordt in het ontwerp een duidelijk onderscheid gemaakt tussen ge-/verboden (zoals de maximum snelheid) en adviezen (zoals een snelheidsadvies).
- Tijdigheid van informatie: in het ontwerp wordt veel aandacht besteed aan het moment waarop informatie gegeven wordt: niet te laat, niet te vroeg en niet onnodig lang. Om niet te veel informatie tegelijk te tonen aan de gebruiker, krijgen berichten prioriteit afhankelijk van urgentie.
- Maatwerk
De serviceproviders bewaken dat de gebruiker alleen de voor hem relevante informatie krijgt, op basis van het type voertuig waarin hij rijdt (auto met of zonder aanhanger, of fiets bijvoorbeeld), de locatie waarop hij zich op dat moment bevindt, zijn snelheid en de richting waarin hij zich verplaatst, via welke route en met welke bestemming. Zo krijgt een weggebruiker geen informatie die betrekking heeft op de tegengestelde rijrichting of op een gebied waar hij niet is of komt. - De serviceproviders adviseren hun klanten die een smartphone of nomadic navigatiesysteem gebruiken om deze op een centrale plaats op het dashboard te plaatsen zonder dat het zicht door de voorruit belemmerd wordt. Voor een smartphone wordt uiteraard geadviseerd een houder te gebruiken.
Onderzoek
De Hogeschool Arnhem-Nijmegen (HAN) heeft op verzoek van het Partnership Talking Traffic onderzoek gedaan naar het HMI-ontwerp van informatie over verkeerslichten. Centrale vraag in dat onderzoek: hoe kan informatie over de wachttijd bij het verkeerslicht of snelheidsadvies om groen licht te halen, op een voor gebruikers bruikbare, duidelijke en verkeersveilige manier gepresenteerd worden? In dit onderzoek wordt geconcludeerd dat het mogelijk is om VRI-informatie op een voor gebruikers duidelijke manier te presenteren en hun rijgedrag op een gewenste manier te beïnvloeden om het verkeer bij een kruispunt soepeler te laten doorrijden. Het onderzoek geeft ook aanbevelingen om ongewenst rijgedrag, zoals het net voor een groen licht al optrekken en dus door rood rijden of te hard rijden om ‘groen’ te halen, te beperken.
Convenant ‘Veilig gebruik smartfuncties in het verkeer’
In september 2017 is mede op initiatief van het toenmalige ministerie van IenM het convenant ‘Veilig gebruik smartfuncties in het verkeer’, met daarin een nieuwe norm, gelanceerd. De nieuwe norm biedt alle ruimte voor rijtaakondersteuning, ook via een smartphone op het dashboard, mits veilig aangeboden. Flitsmeister, een van de partners binnen Talking Traffic, is nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van het convenant en een van de 43 organisaties die het convenant bij lancering ondertekenden. Het convenant heeft tot doel de producenten van auto’s, apps en telefoons te stimuleren eenzelfde veilige norm hanteren, net als werkgevers, verzekeraars etc.. Het convenant sluit aan bij een position paper over dit onderwerp. Alle service providers binnen Talking Traffic tekenden het convenant of zullen dit doen voordat hun dienst operationeel is.
‘De kunst is goed te doseren’ - Tom van de Ven, Locatienet
“Het product van het Partnership Talking Traffic is verkeersveiligheid. Alle verbeteringen tezamen maken het verkeer veiliger. Als in de toekomst maar genoeg mensen onze diensten gaan gebruiken, zal het verkeer soepeler doorstromen, komen minder onverwachte situaties voor en gebeuren uiteindelijk minder ongevallen. Critici menen dat een telefoon in de auto onveilig is. Mits goed gebruikt, is het echter een geweldig informatieplatform dat verkeersveiligheid juist bevordert. De kunst is om onze diensten dusdanig te ontwikkelen dat gebruikers zo min mogelijk worden afgeleid en toch zoveel mogelijk revelante informatie krijgen.
Locatienet kiest voor het maken van plug-ins. In plaats van een nieuwe app te lanceren, is het naar ons idee beter om mee te liften met bestaande navigatie-apps die men toch al gewend is te gebruiken. Op vrijwel elke telefoon is tegenwoordig immers een vorm van navigatie voorgeïnstalleerd. Onze uitdaging zit er in dat de informatie in de plug-in bovenop de werking van de bestaande app komt. Zowel vanuit het oogpunt van gebruiksgemak als van verkeersveiligheid is het de kunst deze extra’s goed te doseren. Ons streven is zoveel mogelijk informatie over te brengen met zo min mogelijk ruimte. Dat doen wij door een combinatie van grafische weergave en gesproken woord, waaruit de gebruiker zelf kan kiezen. Wel of niet gesproken, wellicht een geluidssignaal voor extra attentiewaarde, etc. Het idee is bovendien dat de gebruiker zelf zijn eigen informatieaanbod kan optimaliseren. Bijvoorbeeld door aan te geven alleen urgente meldingen te willen ontvangen en andere categorieën informatie uit te zetten. Samenwerking is een van de dingen die het Partnership Talking Traffic bijzonder maakt. Serviceproviders zoals wij die diensten bieden aan eindgebruikers hadden tot nu toe geen enkel contact met de wereld van bijvoorbeeld VRI’s. Het is voor het eerst dat deze autonome werelden worden gekoppeld en zal op het gebied van verkeersveiligheid wezenlijk meer mogelijk maken.”
‘Gecontroleerd innoveren’ – Menno Lijkendijk, MTVNL/ARS
“Het vergroten van de verkeersveiligheid door betere informatievoorziening onderweg is echt een kwestie van lange adem. Wij zetten hiervoor een oplossing in die sterk is gerelateerd aan wat mensen onderweg al doen: radio luisteren. MTVNL is licentiehouder van de DAB+-frequenties in Nederland en levert als zodanig infrastructuurdiensten aan radiozenders. Wij hebben al een DAB+ radio-app ontwikkeld en ook de automotive-industrie stapt massaal over. Het grote voordeel van DAB+ is de enorme bandbreedte voor het versturen van data. De radio zal daardoor interactiever worden. Weggebruikers die een smartphone met DAB+ of de ingebouwde autoradio gebruiken, kunnen op die manier ook de informatie ontvangen die beschikbaar komt via het Partnership Talking Traffic. Het wordt onderdeel van de ‘onderwegfunctie’ van de radiozender. Anders dan wellicht verwacht, gaan wij zo min mogelijk gesproken informatie geven. Wij denken dat dit juist afleidt en dus niet veilig is. Onze strategie is er op gericht de hoeveelheid extra impulsen voor een berijder te minimaliseren. Waar mogelijk onderdrukken wij social media en wij lokken geen extra acties uit zoals files of flitsers melden. In die zaken zijn wij onderscheidend.
Wij moeten ons wel realiseren dat marktpenetratie van Talking Traffic diensten tijd kost. Weggebruikers zullen de waarde van de geleverde informatie moeten gaan inzien. Men zal eraan moeten wennen. Daar kan zo een aantal jaren overheen gaan. De huidige periode waarin systemen in de auto steeds rijker worden aan informatie zal tot allerlei gedragsveranderingen leiden die wij nu niet exact kunnen voorspellen. Het is echter belangrijk dit soort vooruitgang op een veilige manier te omarmen. Stapsgewijs kunnen wij in het Partnership Talking Traffic de informatievoorziening voor automobilisten en fietsers innoveren. Zo kunnen wij op een gecontroleerde wijze ervaren wat voor het vergroten van de verkeersveiligheid wel en niet werkt. Eén partij alleen krijgt dat niet voor elkaar. Ook de beheerder, de publieke partij, is nodig. Het is een gezamenlijke uitdaging.”
‘Goed gebruik van de smartphone’ - Jorn de Vries, Flitsmeister
Verhoging van de verkeersveiligheid is niet iets wat je van de een op de andere dag voor elkaar krijgt. Het Partnership Talking Traffic heeft niet voor niets een looptijd van vijf jaar. Als Flitsmeister zijn wij met onze dienstverlening nu al actief binnen het Talking Traffic domein. Onze app telt momenteel meer dan één miljoen actieve gebruikers. Sommige mensen beschouwen de smartphone in de auto als een duister voorwerp. Wij zien het als een bijzonder nuttig instrument voor het informeren van de automobilist over wat hij onderweg kan verwachten. Zo kan hij zich daar tijdig op aanpassen en uiteindelijk werkt dat veiligheidsverhogend. Voorwaarde is wel dat het gebruik van de smartphone op een goede manier gebeurt: grote knoppen, duidelijke weergaves, weinig tot geen interactie, auditief in plaats van puur visueel. De ideale situatie waar wij naar toe willen is dat weggebruikers de meldingen die zij aan ons doen over een flitser, een ongeval, etc. zonder extra handelingen kunnen inspreken.
Het Partnership Talking Traffic triggert ons verdere verbeterslagen in onze applicatie door te voeren. Door de technische knowhow van andere partijen binnen het partnership kunnen wij meldingen nog sneller bij de automobilist krijgen bijvoorbeeld. Kers op de taart zijn voor ons de geplande koppelingen met matrixborden en stoplichten. Hoe gaaf is het dat straks in de Flitsmeister-app is te zien hoe lang het duurt voordat het licht op groen springt. Als je mij dit 2 - 3 jaar terug had gevraagd, had ik dat zelfs in mijn wildste dromen niet mogelijk geacht. Dankzij onze deelname in het Partnership Talking Traffic kunnen wij er nu in een stroomversnelling mee aan de slag. Wij zijn trots dat wij vanuit het partnership aan het verder vergroten van de verkeersveiligheid kunnen bijdragen. Het gaat om gezamenlijke doelen en hoe wij die in gezamenlijkheid kunnen realiseren.”
